Op zaterdag 5 januari 2019 trok een Driekoningenstoet door de binnenstad van Tilburg. Dit jaar was die zaterdag praktischer dan zondag 6 januari, de eigenlijke feestdag van Driekoningen. Het was een prachtige optocht. Voorop liep een sterrendrager. Een kudde schapen zocht blèrend zijn weg door de hectiek van een stad met ruim 200.000 inwoners. De Drie Koningen schommelden op echte kamelen. Kinderen zaten in door paarden getrokken wagens. In die stoet werd het Vierde Geschenk meegevoerd.

Tilburg kende tot in de jaren ’60 van de vorige eeuw een Driekoningenoptocht. Deze verdween in dezelfde tijd als waarin de stad een openbare carnavalsoptocht kreeg. Niet dat er een oorzakelijk verband was, maar het is gewoon interessant om deze twee gelijktijdige ontwikkelingen als tijdgeest te signaleren.
De katholieke kerk telt zo’n 25.000 heiligen. Van dat enorme aantal zijn er slechts een paar algemeen bekend. Drie Koningen waren ooit zeer populair, maar ze zijn nu alleen maar bekend waar de traditie van het ‘Driekoningenzingen’ nog bestaat. In Tilburg wordt dat al eeuwenlang op 6 januari gedaan: verkleed als Caspar, Balthasar en Melchior bellen groepjes kinderen aan, zingen een lied en houden een tas open voor de ontvangst van een gulle beloning voor het optreden. Van oorsprong werd op deze manier door armen gebedeld.

Het Vierde Geschenk is anno 2019 een uitwerking van deze bedeltraditie. Dat idee komt uit de Brabantse provinciehoofdstad Den Bosch en kan als een poging worden gezien om het feest niet in vergetelheid te laten verdwijnen. Maar in Tilburg is het met succes overgenomen als een bijzondere bijdrage aan het verminderen van de armoede. Zevenduizend Tilburgse kinderen groeien nu nog altijd op in armoede…
De Drie Koningen brachten drie cadeautjes mee: goud, wierook en mirre. Daar wordt in Tilburg het Vierde Geschenk aan toegevoegd, symbool van de solidariteit van kinderen die in overvloed leven met kinderen die het heel wat minder goed hebben.

Het initiatief om het Vierde Geschenk in Tilburg te introduceren kwam van Hennie van Schooten, bestuurslid van de beheerstichting van het Mariabedevaart­oord Hasseltse Kapel. Partners in dit project waren de beheerstichtingen van de Onze-Lieve-Vrouw ter Noodkapel in de binnenstad van Tilburg en van het Peerke Donders­park in Tilburg-Noord. Alle drie organisaties zien zich gesteld voor de opgave om hun specifieke erfgoed te behouden en in goede conditie aan de volgende generaties over te dragen. Om sterker te staan, werken ze zoveel mogelijk samen.

Een van de gezamenlijke activiteiten is het Vierde Geschenk, als een hedendaagse vertaling van de Driekoningentraditie. Kinderen worden gevraagd een mooi stuk speelgoed uit hun rijke collectie te schenken als Vierde Geschenk. In de Driekoningenoptocht worden al die Vierde Geschenken meegevoerd.

Het Vierde Geschenk is een voorbeeld van hoe een oud verhaal een nieuwe dimensie kan krijgen. Verhalen moeten worden verteld om tradities in stand te houden. Een verhaal moet ergens beginnen, doorgaans bij de ouders of op school. Maar het verhaal van de Drie Koningen wordt helaas weinig meer verteld, omdat er nauwelijks nog aandacht is voor verhalen uit de christelijke traditie. Die lijken te hebben afgedaan in deze geseculariseerde wereld. En daarmee wordt een verhaal als van de Drie Koningen groot onrecht aangedaan. Juist dat verhaal! Het past immers als geen ander in deze multiculturele wereld. Ga maar na. De hoofdrolspelers zijn drie wijzen, of koningen. Ze zijn dus aan elkaar gelijk. Ze vertegenwoordigen Afrika, Azië en Europa, de toenmalig bekende wereld. En ze gaan samen op zoek naar het goede; ze vinden het goede. Jammer dat de leerkrachten van Nederland nauwelijks nog zulke christelijk geïnspireerde verhalen kennen. Zo wordt kinderen waardevolle verhalen onthouden die er toe doen in deze tijd.