Alweer 25 jaar geleden bezocht ik samen met de toenmalige provinciaal pater Piet Nelen de Filippijnen. Hoewel er geen directe band was met Nederlandse redemptoristen, waren er  twee redenen om hen te bezoeken. Ten eerste dat ze werk oppakken met inschakeling van leken die goed getraind en geschoold zijn. De tweede reden was een inhoudelijke: Filippijnse redemptoristen laten hun agenda bepalen door de nood van de mensen. In hun werk gaan ze in op de behoeften van de mensen waarmee ze werken, zowel in de stad als ook op het platteland. Mensen waar niemand naar omkijkt en die maar moeilijk hun rechten kunnen of durven doen gelden, tenzij ze daarbij geholpen worden. Het leek ons interessant hoe deze keuze voor de meest verlatenen, zoals dat ook in de opdracht van de congregatie is geformuleerd, in de praktijk eruit ziet. Hier wilden we toen ons steentje aan bijdragen en ook kijken wat we hiervan konden leren in Nederland.

In het eerste nummer van dit jaar heeft u kunnen lezen over Baclaran, het Wittem van de Filippijnen. Dat was destijds ook onze thuisbasis. Maar de Filippijnen is natuurlijk veel uitgestrekter: 7000 eilanden, bewoond  door meer dan 100 miljoen mensen. Het reizen gaat dus veelal met een vliegtuig of per boot.

We bezochten destijds zeven kloosters en waren te gast bij de verschillende communiteiten en deelden hun leven op heel verschillende wijzen. Op elke plaats staat de kerk en het liturgie vieren centraal, maar de kerk staat midden in de samenleving en probeert het lot van de mensen te verbeteren. Het is goed om samen te bidden en te vieren, maar het is zeker zo belangrijk om mensen bewust te maken dat ze niet hoeven te lijden maar dat ze aan hun problemen kunnen werken om een beter leven te realiseren. In één klooster draaide alles om de vissers, het tweede diende als opvangplaats voor slachtoffers van een vulkaanuitbarsting en in het derde klooster werkten redemptoristen en leken vooral samen met landloze boeren en mijnwerkers.

Het laatste klooster dat we bezochten was een ‘mobiel klooster’: een zogenaamd missieteam. Dit bestond uit een pater, een broeder en verder uit mannen en vrouwen die zich als leek hadden aangesloten bij de congregatie: de geassocieerden. Zij vestigden zich voor een tijd in een bisdom en trokken dan van het ene dorp naar het andere. Ze bezochten van huis tot huis de bewoners en zeiden: ‘Jullie komen altijd naar ons toe en dan verkondigen wij het goede nieuws van het evangelie. Maar nu komen wij naar júllie toe en vragen we: Wat zijn jullie noden waarmee wij jullie kunnen helpen, zodat het evangelie ook werkelijkheid wordt?’ Dit is een nieuwe vorm van kerk-zijn.

We verbleven meer dan een week bij deze groep en maakten hun leven mee onder heel primitieve omstandigheden. We waren destijds zeer onder de indruk van deze aanpak en de resultaten van hun werk. Meestal bleef een missieteam anderhalf jaar in een gebied. Eerst brachten ze de situatie en de problematiek in kaart. Daarna werden passende programma’s opgezet: gezondheidszorg, onderwijs, landhervorming etc. Maar ook een goede organisatie zodat opgezette programma’s door konden gaan. Zo ontstonden christelijke basisgemeenschappen.
Bij gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de verering van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand in Baclaran (Manilla) in 1989 bezocht een kleine groep van twee redemptoristen en vier geassocieerden uit Nederland opnieuw diverse projecten in de Filippijnen. Daarna is er contact blijven bestaan via e-mail, vooral in tijden dat het land getroffen werd door natuurrampen, zoals enkele jaren geleden het eiland Cebu.

Nu is het 2019 en zijn we heel nieuwsgierig welke ontwikkelingen de missieteams hebben doorgemaakt in al die jaren. We hebben de provinciaal van de provincie Cebu, pater Nico Perez en zijn bestuur gevraagd om in de komende nummers te vertellen hoe het staat met zijn projecten. Maar we vragen hem vooral ook om een concreet project voor te stellen waar de lezers van dit blad hun steun aan kunnen geven. Hoe dat project er ook uit ziet, het komt ten goede aan de armen. We kunnen dus alvast geld gaan inzamelen!