In Roermond noemen ze hem amicaal Sjtuf, Limburgs voor Christoffel. Sjtuf, wat een verschil met zijn officiële naam Christophorus, maar bedenk dat dat God eerder gehoor geeft aan de Vox Populi dan aan deftige praat.

 

Kolkende rivieren

Dat weten ze in Roermond al lang; Christoffel is de oudste inwoner van deze middeleeuwse stad, gelegen op de plek waar de Roer uitmondt in de Maas. Vanwege deze samenvloeiing is Roermond ontstaan en om die reden werd Sjtuf de patroonheilige. Hij leende tevens zijn naam aan de kathedraal met bovenop de toren een goudkleurig beeld van de man die Christus over het water droeg. Dat zie je nergens ter wereld.

Volgens de legende was Christophorus een reus uit Kanaän, luisterend naar de naam Reprobus. Hij predikte het christendom, verrichtte wonderen en werd omwille van zijn geloof door keizer Decius, een van de beruchte christenvervolgers, ter dood gebracht. Christoffel had tijdens zijn leven slechts één wens: dienaar zijn van de machtigste persoon.

Na de koning en de duivel (in die volgorde!) zijn diensten aangeboden te hebben, ging hij op aanraden van een kluizenaar op zoek naar Christus. Hij deed dat door reizigers over een kolkende rivier heen te dragen. Tenslotte verscheen Christus hem als een kind, dat gezeten op zijn schouders steeds zwaarder werd. Christophorus betekent ‘Christusdrager’.

 

Processies

De Maas en de veel kleinere Roer, beide getemd door de hand van de mens, kunnen nog steeds behoorlijk tekeer gaan. Ga er maar eens kijken als het langdurig heeft geregend. Aan de oevers van de spokende rivier kun je je voorstellen dat de vroegere inwoners van Roermond de geweldenaar Christoffel tot hun stadsheilige uitriepen. Bij hem waanden ze zich veilig. Hij bracht als het ware Christus hun kant op.

In 1410 werd begonnen met de bouw van de Sint-
Christoffelkerk, de huidige kathedraal. In die tijd was het gebruikelijk dat de belangrijke verhalen uit de bijbel en de belangrijkste heiligen door middel van grote poppen in optochten en processies werden meegedragen. De talloze ongeletterden kregen zo aanschouwelijk onderricht. Historisch aantoonbaar, maar hoogst waarschijnlijk al veel eerder, werd in Roermond de stadsreus Christoffel gebouwd. Deze gigant van 5,95 meter hoog, bestaat nog steeds, zij het in een in 1982 gebouwde versie.

 

Van de kalender gevallen

Het probleem met deze fascinerende figuur is dat hij geen officiële heilige meer is. Christoffel is van de officiële heiligenkalender afgevoerd omdat vast kwam te staan dat zijn persoon puur op legenden is gebaseerd. Het verhaal van de Christusdrager, voor het eerst in de Donaustreek opgetekend in de twaalfde eeuw, is een getrouwe versie van hoe de Egyptische god Anubis, Horus de zoon van de zonnegod Ra, over de Nijl droeg.

Maar met Christoffel is nog meer aan de hand, iets universeels. De meeste volkeren kenden mythen over reuzen, giganten die over de aarde rondzwalkten en de strijd aanbonden met draken en monsters. Deze oeroude verhalen vertelden steeds hetzelfde: hoe het goede het kwade overwon, in feite hetzelfde wat het gekerstende verhaal van Christoffel laat zien. Het geloof in Christus kan zwaar zijn, maar blijf vertrouwen en op een zeker moment steekt hij zijn helpende hand uit – Christoffel was daarvan het levende bewijs.

 

De autoheilige van de jongeren

Het mooie met Christoffel is dat hij, ondanks het feit dat hij geen officiële heilige is, wel nog steeds een van de meest populaire heiligen is. De mensen doen toch wat ze zelf willen, zo was dat vroeger, zo is dat nu. Als je besluit de automobilisten de kost te geven die een Christoffelpenning aan boord hebben, ga je beslist failliet; zoveel zijn het er. Ook jonge mensen, die veelal het verhaal van Christoffel niet kennen, rijden met zo’n talisman rond, gekregen van de ouders toen ze voor de eerste keer gezeten achter het stuur de wijde wereld introkken.

Ook dat is Vox Populi, de stem van het volk die op nog flink wat plaatsen een priester vraagt om de Christoffel­zegening uit te voeren. Met een zekere regelmaat worden op dit vlak zelfs nieuwe initiatieven genomen of worden verdwenen autozegeningen nieuw leven ingeblazen. Automobilisten, motorrijders, e-bikers en zelfs gebruikers van rollators wachten geduldig op hun beurt om de zegening te ontvangen. Sommigen omklemmen de medaille die door jongeren wel ‘Autoheilige’ wordt genoemd. Of het helpt? Een pastoor in het Brabantse dorp Diessen wees in zijn gebed de deelnemers aan de zegening fijntjes op hun eigen verantwoordelijkheid, dé voorwaarde om veilig aan het verkeer deel te nemen: ‘Moge Uw zegen hen behoeden tegen alle gevaren van het drukke verkeer, en hen altijd hun verantwoordelijkheid tegenover anderen doen inzien.’