Vlak nadat de Portugezen in Brazilië aankwamen, rond 1500, ontstond het verhaal dat de apostel Thomas hier in oude tijden al gewerkt had aan de bekering van Indianen. Hij en zijn metgezel zouden voetafdrukken hebben achtergelaten op rotsen. Dit verhaal werd door de jezuïeten serieus genomen en in de eeuw daarna schreef een van hen dat die afdrukken ook in onze staat Paraiba voorkwamen. 
Tijdens een wandeltocht met parochianen vond ik dit soort sporen inderdaad. Het zorgde ervoor dat ik meer ging nadenken over die ongelovige man en over wat hij ons leerde. In feite zei hij tegen de apostelen: Jullie zeggen dat Jezus verrezen is, maar ik zie daar in jullie houding niets van. Met andere woorden: je moet dus aan een christen kunnen zien wat zijn geloof waard is.

 

De witgele kruismethode
Onlangs was ik bij de oude pater Cristiano Joosten op bezoek in het klooster in Campina Grande. Op zijn hoge leeftijd blijft hij maar nadenken en studeren. Mijn bezoek had een verborgen reden: ik wilde precies de geschiedenis van het ziekenhuis kennen dat niet ver van het klooster af ligt. Cristiano heeft een haarscherp geheugen waarin vele kleine details bewaard zijn en zo kreeg ik het hele verhaal te horen. 
Het was begonnen met de redemptoristen die hier in de vijftiger jaren een parochie toegewezen kregen waar veel armoede was. Er lag een kerkje waar ze de devotie voor O.L. Vrouw van Altijddurende Bijstand begonnen. 
Maar in die armoede enkel bidden was voor de toenmalige pastoor, Jan van Gassel, toch vreemd. Hij liet daarom uit Nederland drie kordate verpleegsters overkomen en die begonnen te werken volgens de witgele kruismethode: dicht bij de mensen, veel huisbezoek en organisatie van EHBO-cursussen. 

 

Een volwaardig ziekenhuis
Deze dames wilden al snel meer en zo kwam er een heuse dokter over uit Nederland. In samenspraak met de paters werd er op de kloostergronden een terrein van zeven hectare afgebakend voor de bouw van een ziekenhuis, betaald door ontwikkelingshulp. 
Dat groeide uit tot een volwaardig hospitaal dat geleidelijk overging in Braziliaanse handen en zich steeds meer specialiseerde in de behandeling van kanker. Het kreeg een streekfunctie waar velen genezing zoeken. 
Thomas moest het in zijn tijd niet van de apostelen hebben. Hij herkende de levende Jezus in de wonden, ook de wonden van de patiënten met kanker, denk ik. 

 

Penitentie
Toen ik zes jaar geleden de parochie Cabaceiras toegewezen kreeg, zag ik al snel hoe belangrijk dit hospitaal was voor mijn parochianen. Eén van mijn collega’s, pater Paulo Sergio, nam het hospitaal onder zijn hoede en zo hoorde ik dat er veel dingen ontbraken. Ik begon te denken over een manier om het te steunen. Er lag een eenvoudige mogelijkheid. 
Mensen moeten na het biechten altijd een penitentie doen en ik besloot dat die voorlopig zou bestaan uit een bijdrage aan het hospitaal. Binnen een jaar hadden we zoveel geld bij elkaar dat er twintig luxe stoelen gekocht konden worden waarin de begeleiders van de zieken naast het bed konden slapen. 
Anderhalf jaar later volgden acht monitoren die medici gebruiken bij de behandeling. De directeur van het hospitaal woonde hier een mis bij en pater Paulo kwam eveneens verscheidene keren langs. Langzamerhand was er geen biecht meer nodig, maar begonnen de parochianen uit zichzelf bij te dragen.

 

Een klein meisje, een groot gebaar
Het mooiste deel van dit verhaal wordt gevormd door de kinderen. Op een gegeven moment kwamen die te weten dat veel chemobehandelingen tot kaalheid leidden en dat de patiënten pruiken nodig hadden. Er was echter te weinig haar om die te maken. 
Op een zondag komt na de mis een klein meisje naar me toe met een plastic zakje waarin wat ondefinieerbaars zat. Zij vertelde me dat zij haar haar had laten knippen en dat ze wat afgeknipt was nu aan de zieke mensen wilde geven. 
Er is een grote stroom op gang gekomen. Een kapster vroeg of ik haar productie wilde komen halen. Dat wilde ik niet. Mensen en speciaal kinderen moesten het na de mis persoonlijk aan mij komen geven. Het is onbetaalbaar.
Mijn collega’s zijn erg jaloers op mij omdat in hun parochies nooit zulk een teken gesignaleerd is waar het de ongelovige Thomas om te doen was. In mijn parochie dus wel.

---

 

Wilt u het pastorale werk van pastor Jan Rietveld steunen, maak dan een gift over op banknr NL78 INGB 000 6742 638 van de redemptoristen o.v.v. ‘Gift Brazilië’. 
Namens hen: dank u!