Gerardus Magazine 2021-8

2021-8

Portretten van Peerke

Donders goede documentaires en tentoonstellingen

Deze maand neemt Lout Donders (67 jaar) na tien jaar afscheid als bestuurslid van de Stichting Petrus Donders Tilburg. Als laatste in deze reeks vraag ik hem een portret van Peerke te schilderen. Maar voor deze documentairemaker betekent ‘schilderen’ vooral ‘in filmbeeld vastleggen’…

 

Peerke en ik
Bij Peerke Donders in de Sint Jan in ’s-HertogenboschMaar eerst sta ik even stil bij zijn achternaam. “Bijna iedereen in Brabant die ‘Donders’ heet, zegt er meteen bij ‘En ik ben familie van Peerke’. Lout, jij zegt dat ook. Is dat een grapje, of is dat écht zo?” Lout grijnst en haalt uit een dik boek een gestencild blaadje met twee lange kolommen namen. ‘Peerke Donders en ik’ staat er boven. 
Zijn naam staat rechtsonder en met zijn vinger gaat hij vandaaruit  langs vijf namen omhoog tot een naam, met links ervan nog een naam. “Kijk, dat waren broers; en als je dan links omlaag gaat, kom je bij Peerke uit. Ik heb dat uitgezocht in dit naslagwerk over het geslacht Donders. In 1928 wilde iemand onderzoeken of zijn oma, ene Huberta Donders, familie was van twee beroemde Tilburgers: Peerke Donders en de bekende oogheelkundige prof. F.C.Donders. Daar is de Stichting Familiearchief Donders uit voortgekomen.” 
Ik begrijp nu waarom de roemruchte volkszanger en stylist Roy Donders samen met Peerke op de voorkant staat van de overigens zeer boeiende glossy die in 2017 door de Stichting Vrienden van Petrus Donders is uitgegeven: ook hij is familie van Peerke.

 

Suriname in mijn lijf
Terug naar Lout, die niet in Tilburg, maar in Eindhoven geboren en getogen is. “Ik ben naar Tilburg gekomen toen ik hier voor de krant ging werken. We hadden thuis wel gehoord van Peerke, maar niet dat hij familie van ons zou zijn.” Lout werkte als journalist voor diverse media; hij noemt onder meer een weekblad, het Parool en Omroep Brabant. “Belangstelling voor Suriname was er bij mij eerder dan voor Peerke. Bij ons thuis hadden we twee Surinaamse jongens opgenomen, waar we nog steeds veel contact mee hebben. Door hen zit Suriname al lang in mijn lijf.” 
Lout als figurant in zijn eigen film: ‘Peerke Donders, zijn leven, zijn brieven’“Mede om documentaires te maken over Peerke ben ik vier of vijf keer naar Suriname geweest voor research en opnames. Ruim 20 jaar geleden kwam de eerste film tot stand, waarin ik met Max, ons zoontje van toen 10 jaar oud, op ontdekkingstocht ga naar het leven en de werk van ons beroemde familielid.” Het is een leuke film geworden waarin zoontje Max een kijkje neemt in Peerkes geboortehuis en in het seminarie waar Peerke voor priester studeerde. “En ik kreeg mijn vader zover dat ik mee mocht naar Suriname”, vertelt Max in de film. 
Je ziet hem in gesprek met o.a. pater Bas Mulder, de laatste Nederlandse redemptorist aldaar. In het Peerkepaviljoen wordt die oude documentaire vaak nog aan bezoekers getoond, omdat die nog altijd informatief en onderhoudend is. Lout: “Max is inmiddels 30 jaar, maar de liefde voor Suriname is gebleven. Hij heeft er ook later stage gedaan. We hebben hem niet uitdrukkelijk gelovig opgevoed, maar hij heeft via Peerke best een positief beeld gekregen van wat missionarissen voor mensen betekenen. Trouwens, dat geldt ook voor mij. Peerke was een echte geloofsprediker, die ervan overtuigd was dat mensen tot ‘het ware geloof’ moesten worden gebracht. Maar hij wist ook van concreet aanpakken ten bate van de mensen. Heel bewonderenswaardig dat hij daarvoor 45 jaar heeft opgeofferd onder de armsten van Suriname. Ja, dat raakt me nog steeds.”


Actueel
In oktober 2009 ging bij de 200e geboortedag van Peerke opnieuw een documentaire in première waaraan Lout een groot aandeel had: ‘Peerke Donders, zijn leven, zijn brieven’. Die werd door Omroep Brabant en later ook door de KRO uitgezonden. De brieven die Peerke vanuit Suriname schreef, zijn daarin de rode draad. Ze werden indertijd gretig gelezen door het Tilburgse thuisfront en zelfs in de kerk voorgelezen. Zo groeide de bewondering onder de Tilburgers voor wat die eenvoudige jongen allemaal in dat verre land deed.
Lout rolde als vanzelf in het promotiewerk voor Peerke en werd bestuurslid van de stichting. “In de afgelopen tien jaar heb ik vooral tentoonstellingen mee helpen bedenken en opbouwen. Mijn inzet was vooral om die kanten van Peerke te laten zien die relevant zijn in de actualiteit van vandaag. Het thema armoede is in Tilburg mede door de expositie daarover stevig op de agenda gezet van de Tilburgse politiek en samenleving. De tentoonstelling over de zorg, ‘van pest tot corona’, heeft hetzelfde bewerkt. Zo liggen er meer kansen om niet alleen Peerke in ere te houden, maar ook thema’s aan de orde te stellen die in onze tijd en onze samenleving van belang zijn.”

Henk Erinkveld CSsR