“Kom deze week nog langs, want daarna ben ik tien dagen op pad vanuit Bologna (It) langs Maria-oorden”. Twee dagen later zit ik in de pastorie van de ‘Lourdeskerk’ in de Maastrichtse wijk Wittevrouwenveld tegenover de franciscaan Mattie Jeukens (68 jaar). “Toen ik 18 jaar geleden gevraagd werd om hier pastoor te worden, was dat onder één voorwaarde: dat ik ruimte krijg om mijn franciscaanse voettochten voort te zetten.”

 

Mattie, vertel eerst iets over je levensloop.
“Ik wilde altijd missionaris worden. Dat bracht me vanuit het Zuid-Limburgse Oirsbeek naar het internaat van de Mill Hill, eerst een jaar in Haelen, daarna in Tilburg. Toen theologie in Nijmegen, om precies te zijn ‘Theologie van het Maatschappelijk Handelen’. Je leerde heel kritisch te kijken naar kerk en samenleving, maar erg praktisch was de opleiding niet. Ik zocht het in zenboeddhisme en heb zelfs overwogen trappist te worden. Pas na een stage in de parochie van Montfoort-Linschoten besloot ik door te gaan in het pastoraat en werd daar in 1988 priester gewijd voor het bisdom Utrecht. 

Toen ik na zes jaar –zoals gebruikelijk- zou worden overgeplaatst naar een andere parochie en alléén in een pastorie zou moeten wonen, dacht ik: zo’n leven wil ik niet en omdat Franciscus mij al langer fascineerde, ben ik in 1993 toegetreden tot de franciscanen. Na de vormingsjaren in Eindhoven en Brussel, waar ik onder daklozen werkte en o.a. ‘jullie’ Walter Corneillie leerde kennen (zie verderop in deze Gerardus), wilde ik graag naar Limburg terug en werd pastor in de Vrank, een franciscaanse parochie in Heerlen. 

Na zes jaar werd ik gevraagd om opnieuw naar Brussel te gaan, maar nu om een nieuw vormingshuis mee inhoud te geven van de gezamenlijke franciscaanse religieuze ordes. Dat is niet goed van de grond gekomen en ik keerde terug naar Limburg: sinds 2004 ben ik nu pastor in dit deel van Maastricht, een grote levendige volkswijk waar altijd van alles aan de hand is. Hier ben ik graag onder de mensen.”

 

Maar pelgrimeren hoort ook bij jouw leven
“Zoals ik daar vorm aan geef, hoort het vooral bij mijn franciscaan-zijn. Het gaat om het sámen wandelen, in groepen, waarbij je voor elkaar zorgt: ook het bagagevervoer, de boodschappen doen, het eten koken onderweg, enzovoort. Dat is volgens de regel van St.Franciscus voor  kluizenaars: je woont samen met vier mensen: kleine kloostertjes a.h.w. , waar er twee zich toeleggen op gebed en contemplatie en twee die de ‘moederrol’ vervullen: koken, wassen, schoonmaken; na een week worden de rollen omgedraaid. Je hebt je eigen rol in de dienst aan de gemeenschap. 

In onze groepstochten gaat het om dienstbaar te zijn aan elkaar. Ook in het wandelen. Het tempo wordt uiteindelijk bepaald door de langzaamste, maar door gestadig door te gaan, ontstaat er een bepaalde cadans waardoor je toch verder komt; dat is minder vermoeiend dan voorthollen en dan telkens op elkaar moeten wachten.”

Mat Jeukens en ik hebben al eens samen een wandeltocht voorbereid én uitgevoerd in Zuid-Italië, het Land van Alfonsus en Gerardus. Ik ben geneigd liever een gemakkelijke weg te nemen, ook al is het een omweg; maar Mat gaat het liefst struinend met een hakmes dwars door het struikgewas de helling op; en stevig klauterwerk schuwt hij niet. Mattie lacht. “Ja, dat is het verschil tussen redemptoristisch en franciscaans wandelen! Franciscus hield van een spartaans en sober leven.
Onze onderkomens zijn vaak sober; zo ontdek je dat je met veel minder ook ‘rijk’ kunt zijn. Maar ik moet toegeven: bij het ouder worden vind ik wat meer comfort eigenlijk ook wel prettig”.

 

Je hebt al heel wat franciscaanse voettochten georganiseerd.
We begonnen in 1995 met een tocht in Midden-Italië naar Assisi, later kwamen er ook tochten bij van Bologna naar Florence en meerdaagse tochten in Midden-Frankrijk. Ook eendaagse tochten in de buurt zijn een vast deel van het jaarprogramma geworden. Maar altijd staat het groepsgebeuren voorop. 

Zo is er elk jaar de tocht van Maastricht naar het ‘heilig paterke’, een franciscaans heiligdom in Hasselt (B). Daar sluiten we de tocht af met een viering, opgeluisterd door ‘de Gele Rijders’, de harmonie en drumband van onze wijk. Zo is het een echt gemeenschapsgebeuren met niet alleen de wandelaars.

Ik zoek nu meer laagdrempelige vormen van pelgrimeren, zoals de dauwtrapwandelingen zeven keer per jaar.  Tijdens een rustige ochtendwandeling ontdek je verrassende plekjes in Maastricht met een bijzondere geschiedenis. Daarna drinken we samen koffie en vieren we de eucharistie. Zo ontstaan nieuwe vormen van gemeenschap.”

Bij het afscheid vertelt Mattie enthousiast over de voettocht door Midden-Italië die nu voor de deur staat. Verrassende kapelletjes ontdekken, hier en daar struinend over ongebaande paden: dat is en blijft toch zijn passie. Ik hoop dat hij dat nog lang kan blijven doen!