Een indrukwekkend grafmonument domineert de kloosterkerk van Wittem. Gehuld in zijn opvallende kardinaalskledij (een ’cappa magna’) knielt kardinaal Willem van Rossum (1854-1932) in barokke zwierigheid op een kussen, zijn handen devoot gevouwen en zijn ogen gericht op het altaar.

Kardinaal van Rossum
Als rector van Klooster Wittem nam hij het initiatief tot de bouw van het nieuwe klooster met de imposante bibliotheek. Vanaf 1895 werkte hij in het Vaticaan. Hij bekleedde daar verschillende hoge functies. Paus Pius X creëerde hem in 1911 tot kardinaal. In 1932 kwam hij op doorreis ziek aan in Wittem en overleed enkele dagen later in het ziekenhuis van Maastricht.
Pater van Rossum was de eerste Nederlandse kardinaal na de Reformatie en werd daarom in het Rijke Roomse Leven op alle mogelijke manieren gefêteerd en na zijn dood vereerd. Al zijn bezittingen werden geëxposeerd in een museum in het klooster, waar bedevaartgangers tot in de jaren zestig een bezoek konden brengen. Niet zo gek, want hij is nog steeds de meest invloedrijke Nederlander ooit in de katholieke kerk.

Het monument
Het pronkstuk, vervaardigd door de Italiaanse beeldhouwer Enrico Quattrini, past goed in de barokke kerk. Het beeld van de kardinaal steekt in wit cararisch marmer af tegen een donker marmeren plaat met links zijn kardinaalswapen en rechts het wapen van de redemptoristen. Daarboven een donkere bronzen plaquette waarop de kardinaal is afgebeeld tussen vertegenwoordigers van de volken; deze is naar boven steeds lichter gepatineerd, tot uiteindelijk een kruis in gouden stralen triomfeert. 
Op de tombe staat in het Latijn de inscriptie ‘Uit de armoede opgeheven kreeg hij een plaats tussen de groten van het volk Gods; vroom, moedig en standvastig bracht hij ontelbaren onder de allerzoetste heerschappij van Christus’. 
Het monument was een geschenk van bijna driehonderd prominente Nederlandse katholieken en werd in 1933 onthuld en ingezegend door zijn opvolger in Rome, kardinaal Fumasoni Biondi.