Gerardus Magazine 2023-3

2023-3

Lees dit eens

Oma Roza, Betsy en kleindochter Sanne

Lees artikel als pdf
 

De omwenteling

of de eeuw van de vrouw 
Suzanna Jansen - Prijs: € 18,99 - hier bestellen

Het lijkt wel of ik met het klimmen der jaren steeds meer geïnteresseerd raak in geschiedenis en dan speciaal in die van de laatste honderd jaar. 
Suzanna Jansen is een meester in het vertellen van historische gebeurtenissen in romanvorm; dat bewees ze al met het boek ‘Pauperparadijs’ over de opvoedkundige instelling in Veenhuizen. In het boek ‘De Omwenteling’ beschrijft zij met name de periode 1891 tot nu, met betrekking tot de ontwikkeling van emancipatie. Bij het lezen ervan realiseerde ik mij, dat veel zaken die nu heel gewoon zijn, eigenlijk pas aan het eind van de vorige eeuw zijn vastgelegd. 
Als inleiding beschrijft Suzanne Jansen de vrouwenmars van 1789 in Parijs, waar de vrouwen demonstreerden voor hun mensenrechten. Zij noemt Aletta Jacobs die in 1878 een universitaire studie afrondde als eerste vrouw. 
‘De Omwenteling’ is het verhaal van drie generaties vrouwen. Het is als het ware een roman en documentaire in één. De auteur beschrijft op een boeiende manier hoe drie vrouwen hun vrouw-zijn ervaren hebben. Allereerst is dat oma Roza, die in 1922 voor het eerst mocht stemmen. 
Dan Betsie, haar dochter, geboren in 1922. Zij is de hoofdpersoon die het huishouden bestiert. Ze is moeder van vijf dochters, waarvan de auteur (Sanne) de jongste is, geboren in 1964. Mooi, hoe Betsy zich ontworstelt aan het traditionele vrouwenpatroon en zich ontwikkelt tot een moderne vrouw, al is dit in de perceptie van haar dochter nog maar half werk. 
Als Betsy trots vertelt dat haar man Chris op zondag op de camping kookt, maar pas nadat zij de piepers heeft geschild en de groente schoon gemaakt, noemt dochter Sanne dit het ‘afmaken van moeders kookkunst’, en dus een slecht voorbeeld van emancipatie. Maar voor Betsy was het een hele overwinning. 
Mooi is ook hoe moeder en dochter op een gegeven moment samen studeren: Franse woordjes leren en boeken lezen voor de literatuurlijst. Dochterlief omdat het moet, moeder om haar honger naar ontwikkeling te stillen.
In dit boek vinden nauwelijks schokkende gebeurtenissen of een spannend plot plaats. Maar het is fascinerend hoe dit boek mij toch kon blijven boeien. Waarschijnlijk is het de herkenbaarheid - Betsy kon zomaar mijn oma zijn – en de verwondering dat geschiedenis tegelijk zo dichtbij is.


Tegen de stroom in

Een veelvormige balans van 10 jaar Paus Franciscus 
Tom Zwaenepoel - Prijs: € 21,99 - hier bestellen

Aan de hand van een thematisch ABC maakt Tom Zwaenepoel een balans op van één decennium Argentijns pontificaat. Heeft de ‘revolutie’ van Paus Franciscus het logge bestuursapparaat van de Kerk voldoende kunnen hervormen? Heeft hij de door schandalen geteisterde Kerk geloofwaardiger kunnen maken? Hoe is hij omgegaan met de intriges achter de Vaticaanse muren en de steeds toenemende spanningen tussen de ‘conservatieve’ en ‘progressieve’ vleugel?  Heeft hij vooruitgang geboekt in de interreligieuze dialoog? Ook zijn kijk op de wereld wordt onder de aandacht gebracht: de onrechtvaardigheid door de kloof tussen rijk en arm, het migratievraagstuk, de wereldvrede...


Levenslessen van een rabbijn

Awrahem Soetendorp en Annemiek Leclaire - Prijs: € 15,00 - hier bestellen

Rabbijn Soetendorp groeide uit tot de stem van liberaal-joods Nederland en blikt terug op het leven. Het is een wijs en noodzakelijk boek over liefde, verankering, verzet, verzoening en een goed geweten.
Aan de vooravond van zijn tachtigste verjaardag blikt hij terug. Hij deelt de belangrijkste inzichten die hij opdeed in een rijk en bevlogen leven, dat getekend werd door de oorlog en de gevolgen daarvan. Hij zag veel en vaak onmogelijk te dragen verdriet om zich heen. Waar het om gaat, betoogt hij, is dat verdriet en woede uiteindelijk niet de overhand krijgen, maar dat de balans doorslaat naar hoop en optimisme.

Nan Paffen