Gerardus Magazine 2023-5

2023-5

Wittem uit de kunst

Twee in een

Lees artikel als pdf
 

Kerkgebouwen van vóór de liturgievernieuwingen in de jaren zestig hebben vrijwel altijd nog een communiebank. Daaraan ontvingen de gelovigen geknield de hostie. Achter de communiebank is het zogenaamde priesterkoor, de plaats waar ´de mis werd opgedragen´ aan het hoogaltaar. Alleen priesters en hun mannelijke assistenten mochten die ruimte betreden. 
Zo ook in Wittem. Talloze priesterwijdingen hebben plaatsgevonden op deze heilige plek. De communiebank met zijn rijk gedecoreerde hekwerk vormt feitelijk nog steeds een afscheiding met het priesterkoor. Maar inmiddels mogen daar ook vrouwen hun rol vervullen in de vieringen!
De communiebank is geplaatst in 1892 en vermoedelijk geleverd door het Cuypersatelier in Roermond, in de stijl van de Neogotiek. Hij is vervaardigd van zwarte natuursteen. Tussen prachtige zuiltjes van rood en groen marmer zijn drie gipsen taferelen afgebeeld. 

 

Taferelen
Links zien we het Pesachmaal: de maaltijd van het volk Israël, dat staande werd gegeten aan de vooravond van de Uittocht uit Egypte. Het paaslam ligt op een schotel en er is ongezuurd brood. Het kind op de voorgrond vraagt: ‘Waarom is deze nacht anders dan alle andere nachten?’ Rechts staat Mozes (met zijn horentjes) bij het rapen van het manna dat uit de hemel was neergedaald: het voedsel dat God gaf tijdens de tocht door de woestijn.
Het zijn beide oudtestamentische taferelen die vooruitwijzen naar het ultieme gebaar van Jezus aan zijn apostelen bij het Laatste Avondmaal: het delen van brood en kelk als teken van zijn Lichaam en Bloed. De verrader Judas zit er met zijn zak met geld…

 

Offer en maaltijd zijn in de geschiedenis uit elkaar gegroeid in twee meubelstukken: altaar en communiebank. Met de aanpassingen in Wittem hebben we deze weer verenigd. Het nieuwe altaar (en de lezenaar) zijn geplaatst op de oude communiebank, waardoor het harmonieuze geheel van het monumentale priesterkoor met de drie vaste altaren bewaard is gebleven. 

Jeroen de Wit