Gerardus Magazine 2023-6

2023-6

Wittem uit de kunst

Wittem ingeraamd

Lees artikel als pdf
 

In Scala, de ontmoetingsruimte van Wittem, is een groot gebrandschilderd raam aangebracht dat in één oogopslag het verhaal van het pelgrimsoord vertelt. Ooit stond op deze plek een houten noodkapel, waarin dit raam een plaats had. Het is in de jaren 1938-1939 vervaardigd door Frans Balendonk uit Roermond, een leerling van de vermaarde glazenier Joep Nicolas. Toen de houten kapel in 1961 plaats moest maken voor de Gerarduskapel, werd het raam verplaatst naar de toen nieuw gebouwde buitenkapel. Nu is het raam weer op zijn plaats terug en trekt het vele bewonderaars.

 

Contrast 
Opmerkelijk is dat dit raam in hetzelfde jaar is gemaakt waarin Charles Eyck de kerk heeft geschilderd. Een contrast in stijlen: waar Eyck zijn verheven kunst liet zien in een streng bijbels en theologisch concept, zien we hier het volkse karakter van de bedevaartsplaats afgebeeld, vol vrolijke details. 

 

Drie delen   
Het raam is een schenking van de Aartsbroederschap van de H. Familie en het rectoraat Wittem en bestaat uit drie delen, met onze heiligen in hemelse sferen. In het midden triomfeert Maria met vier musicerende engeltjes. Links staat Gerardus, met boven hem een engel met een beschermend gebaar; rechts Alfonsus, de stichter van de redemptoristen, met boven hem de aartsengel Michaël met de weegschaal in de hand. Ongetwijfeld omdat Alfonsus jurist was en moraaltheoloog, die ook de goede en kwade daden van de mens afwoog. Verder zijn een heleboel cherubijntjes afgebeeld, maar als je goed kijkt ook een vlinder, vogels en bloemetjes. 

 

Curieuze details 
Onder dit hemelse tafereel bevindt zich het klooster van Wittem. In de hoek links onder staat het wapen van de gemeente Wittem. Op een grote landweg komen pelgrimsgroepen met vaandels van twee kanten toegestroomd naar het pelgrimsoord. Er is een huifkar te zien en een motor. Een fanfare maakt muziek. We zien de bloeiende natuur met fora en fauna, en koeien in de wei. Zo wilde de kunstenaar het aardse uitbeelden tegenover het hemelse.

Jeroen de Wit