Gerardus Magazine 2019-3

2019-3

KUNST

Moeder van vijf

Onlangs was ik samen met een groep op pelgrimage naar Peerke Donders CSsR in Suriname. We bezochten de melaatsenkolonie Batavia waar Peerke Donders leefde en werkte. Met een kleine onderbreking verbleef hij er tot aan zijn dood op 14 januari 1887. Hij werd begraven aan de voet van het missiekruis in de kolonie, maar sinds 1921 rust Peerkes lichaam in de kathedraal van Paramaribo.
Wil je het werk van Peerke Donders verstaan, dan moet je je verdiepen in de geschiedenis van Suriname en zijn bevolking. Je kunt hiervoor allerlei boeken lezen, maar zinvoller is het om door het land te reizen, waar mogelijk met de plaatselijke bevolking te spreken, en onderweg vooral je ogen en oren goed de kost te geven.
Op een van onze wandelingen door de stad Paramaribo zagen we in de Kleine Waterstraat bij het kabinet van de president het beeld van Mama Sranan oftewel Moeder Suriname: een grote vrouwenfiguur met een klein rond hoedje op haar hoofd. Het leek wel een kalebas. In haar armen houdt ze vijf kinderen vast. De moeder kijkt met grote ogen naar een verre toekomst, terwijl haar kinderen alle kanten op kijken. Zij lijken geen kant op te kunnen door de stevige grip die de moederarmen op hen heeft, maar dat schijnt hen niet te deren. Integendeel: ze lijken zich geborgen te voelen en het met elkaar redelijk goed te kunnen vinden.
Is Mama Sranan voor Jozef Klas, de Surinaamse kunstenaar die het beeld maakte, een verwijzing naar de in Europa bekende madonna die haar kinderen onder haar mantel beschermt tegen het kwaad? Het kan ook zijn dat hij laat zien dat, hoe verschillend de kinderen van Suriname ook zijn, ze bijeen horen en proberen vreedzaam samen te leven: het inheemse, het creoolse, het hindoe-Javaanse, het Chinese en het Europese kind.

 


Jozef Klas maakte het beeld in 1965, ruim 50 jaar geleden. Sindsdien is er veel gebeurd in het land. Het land werd onafhankelijk, er waren scherpe tegenstellingen in de jaren ’80, die nog steeds voelbaar zijn. Zijn de kinderen in de armen van Moeder Suriname inmiddels sterk genoeg om op eigen benen te staan? Bewaren ze het visioen van de vreedzame samenleving waar ieder tot zijn recht kan komen? Behoeden zij nu op hún beurt het kleine en kwetsbare tegen onrecht?
Laten we de hoop bewaren dat de kinderen de hartenklop van de moeder blijven voelen! 

Marianne Debets