De H. Clemens Maria Hofbauer (1751 – 1820) is redemptorist én ‘patroon van hopeloze zaken’. Dit jaar gedenken we zijn 200e sterfdag. In acht miniatuurtjes behandelen we evenzovele aspecten van zijn boeiende en inspirerende leven. Deze keer over zijn pastorale werk.

 

Clemens had aandacht voor lichaam én ziel van de mensen, voor de lichamelijke én geestelijke nood. Hij hechtte een groot belang aan de zorg voor de geestelijke opvoeding van de mensen. 

 

Hij was een geliefde biechtvader en een vertrouwenspersoon van velen. In Wenen stonden de mensen in de rij voor zijn biechtstoel. In de geest van Alfonsus had hij begrip voor de zwaktes van de mensen en predikte hij een barmhartige God. Op zijn eigen manier was hij een animator van religieus leven in een tijd van religieuze vervlakking.

 

Zijn manier van preken, o.a. voor de Italiaanse gemeenschap rond de Minoritenkerk en de voor de gemeenschap rond de Ursulinen, werd in Wenen door hoog en laag als origineel en revolutionair ervaren.

 

Clemens had ook een mystieke kant. De aantrekkingskracht van het kluizenaarschap die hij in zijn jonge jaren voelde, maakte dat al duidelijk. Het was later vooral een ‘mystiek van de daad’: “Men kan de liefde van God slechts tonen door Zijn wil te doen”, was een uitspraak van hem. Verder was hij in Wenen onvermoeibaar in de concrete pastorale zorg aan zieken en stervenden.

 

Clemens bezat de gave om de boodschap van het evangelie aan te passen aan de omstandigheden. Hij vond dat in een nieuwe tijd (in zijn geval de Verlichting) ook “het evangelie op een nieuwe manier gepreekt moest worden”. Clemens was muzikaal goed onderlegd. Muziek speelde dan ook een belangrijke rol in zijn catechesewerk en in de vieringen. Clemens heeft zelf ook enkele eenvoudige (kinder)liederen geschreven. Paus Pius VII roemde hem zelfs tijdens een audiëntie van de Oostenrijkse keizer en noemde hem ‘een sieraad van de Weense clerus’.
Hij maakte daarbij heel dankbaar gebruik van de mogelijkheden van leken in het apostolische werk, mensen die geen lid van de congregatie waren, maar zonder wie hij bijvoorbeeld in Warschau niet zoveel voor elkaar zou hebben gekregen.