‘Dit jaar geen uitreiking Gouwe Peerke’ lees ik als kop in de krant die ik doorblader terwijl Esther koffie aan het zetten is. We zitten in het Peerke Donders Paviljoen aan de noordrand van Tilburg, dat in 2009 met bijdragen van vele gewone Brabanders tot stand kwam om de herinnering aan ‘hun’ Peerke levend te houden. 

 

Afvallige katholiek
Esther Becx (55) is vier jaar coördinator van dit ‘museum van naastenliefde’. Vanwege de lockdown moet het paviljoen voorlopig dicht blijven. Dit jaar dus geen uitreiking op Peerke’s feestdag (14 januari) van een wisselbokaal en een geldbedrag aan een persoon of een groep als waardering voor zijn of haar maatschappelijke inzet in de geest van Peerke Donders. Esther zucht. “Ja, alle activiteiten zijn gestaakt, het paviljoen is weer dicht vanwege corona. En de laatste tijd was de belangstelling juist zo lekker aan het groeien…”

Voordat we daarover verder praten, eerst Esther zelf maar voorstellen. “Ik ben een rasechte Brabantse, uit Hilvarenbeek, heel katholiek opgevoed. We gingen thuis regelmatig naar kapelletjes, de Heilige Eik bij Oirschot en de Hasseltse Kapel hier in Tilburg, maar gek genoeg ben ik als kind nooit hier in het Peerke Donders­park geweest. Hoe ik hier dan terecht gekomen ben? Ik heb onder andere kunstgeschiedenis gestudeerd en heb in diverse musea en galeries gewerkt; ik was conservator van het kasteelmuseum van Heeswijk-Dinther. Via LinkedIn zag ik dat men een beheerder en coördinator zocht van dit Peerke Donders Paviljoen”. 

Ze lacht: “Ik ben eigenlijk een afvallige katholiek! Maar ik ben steeds meer gaan zien wat hij vanuit zijn geloof heeft gedaan. Het verhaal van Peerke, zijn doorzettingsvermogen, zijn zelfopoffering, zijn zorg voor mensen, spreekt me heel erg aan. En daarom snap ik niet, dat er mensen zijn die negatief over hem spreken. Het ráákt me, als mensen hem vereenzelvigen met blanke overheersing en zieltjes winnen. Van Peerke kun je toch alleen maar houden? Van bezoekers hier hoor je die negatieve geluiden nooit. Bij rondleidingen en van bezoekers hoor ik alleen maar bewondering voor Peerke. Dat hij, een eenvoudige jongen van de Heikant, naar dat verre Suriname ging en nooit meer is teruggekeerd: met name jongeren worden daar stil van als ik dat vertel”. 

 

Van pest tot corona
Als ik vraag wat voor mensen er hier zoal komen, begint Esther op te sommen. Met Pinksteren altijd een touringcar vol Surinamers uit Amsterdam; een paar weken later uit Rotterdam. Er komen groepen uit parochies uit het hele land; van congregaties; de staf van twee bisdommen zijn pas hier geweest; Zonnebloem, Rotary. Ja, ook jongeren: van communicantjes en leerlingen van groep zes tot acht, tot middelbare scholieren en studenten van de Fontys Hogeschool. Familiefeestjes hiernaast in het restaurant hebben wel eens een bezoek aan Peerke in hun programma.  Natuurlijk horen zijn geboortehuisje en de Peerkekapel in Surinaamse stijl bij de rondleiding, en voor wie wil ook een rondgang langs de kruiswegstaties in het park rond het paviljoen.

Esther: “Het is allemaal geen vetpot, en je moet aandacht blijven trekken en het nieuws halen om publiek binnen te halen. Dat doen we met tijdelijke exposities, een of twee keer per jaar, met actuele thema’s rond de ‘werken van barmhartigheid’. Een van die ‘werken’ is ‘de zieken bezoeken’ en we hadden vorig jaar besloten een tentoonstelling te maken over de geschiedenis van de ziekenzorg. Door corona werd dat ineens een actueel thema en zo werd eind vorig jaar de expositie geopend ‘van pest tot corona’”. Inderdaad staan tijdens het gesprek twee poppen achter mij de expositieruimte te bewaken: eentje uitgedost als pestdokter uit 1646 en de ander als corona-verpleegkundige anno 2021.

 

Vier foto’s
Terug naar de vaste collectie van Peerke. Opvallend is een stuk wand met allemaal portretten van hem. “Er zijn maar vier foto’s bekend waar hij op staat. Maar nadien hebben talloze mensen hem willen portretteren, variërend van zeer kunstzinnig tot heel aandoenlijk. Maar allemaal spreken ze van eerbied en bewondering voor hem. 

Wat ik het leukste vind om te laten zien? Zijn snuif­doosje. Tabak snuiven was een van de weinige kleine geneugten die Peerke zich permitteerde. Dat maakt hem zo gewoon menselijk. Maar het kostte hem bijna de zaligverklaring, want dit aardse genoegen werd juist tegen hem ingebracht! Gelukkig hebben ze dat terzijde geschoven en groeit nu zelfs wereldwijd de erkenning dat hij groot is geweest in zijn eenvoud”. 

 

Meer weten, o.a. over openingstijden: www.peerkedonders.nl