Gerardus Magazine 2021-2

2021-2

Kijken is een kunst

De kleur van een hartelijke vriendschap

Abdij Egmond-BinnenIn het laatste nummer van het Gerardus Magazine van 2020 stond een interview met Justinas Kaunas, ‘een viooltalent in de wieg van twee kloosters’. Een opmerkelijke titel, maar daarachter ging het verhaal schuil van de vader van Justinas, de schilder Vytautas Kaunas die goed bevriend is met de abt van de Abdij Egmond. Deze abt droeg er zorg voor dat Justinas in Maastricht op het conservatorium kon gaan studeren en tijdelijk onderdak kreeg in het klooster van Wittem. 
Maar nu terug naar de vader Vytautas. Hij werd in Litouwen geboren in een tijd dat het land nog deel was van de Sovjet-Unie. In de hoofdstad Vilnius bezocht hij de kunstacademie en zijn eerste tentoonstellingen vonden plaats in Litouwen eind jaren ‘80. Pas nadat het land zich onafhankelijk had verklaard in 1990 kwam er meer ruimte en vrijheid voor de kunstschilder om ook naar het buitenland, onder andere Duitsland, te gaan en daar te exposeren. Via vrienden maakte hij kennis met de abt van de Abdij van Egmond en deze nodigde Vytautas regelmatig uit om een tentoonstelling te houden in de abdij.
Voor zover ik het kan achterhalen, schildert Vytautas deels vrouwenfiguren en landschappen. Het valt me op dat vooral de landschappen vrij klein van afmeting zijn, vaak 30x30 cm. Het zijn over het algemeen impressies van een zonsopgang of -ondergang. De kunstenaar legt niet het accent op mooie vormen, maar geeft de voorkeur aan sterke en soms contrasterende kleuren die op deze wijze een harmonisch geheel vormen.


Zo schildert Vytautas Kaunas ook de abdij van Egmond-Binnen. De rode en spitse daken - karakteristiek voor de abdij – vormen een natuurlijk geheel met de witte gevels. Onnodige elementen zoals bomen en struiken naast en rond het gebouw ontbreken. Hierdoor blijft de sierlijke geschilderde abdij centraal staan en kun je er je ogen niet vanaf houden. Kleur en vorm is de taal waarin de kunstenaar vertelt wat hem ten diepste raakt; hoge en spitse daken die reiken naar het onzegbare … Een gebouw dat meer is dan het materiaal van waaruit het is gemaakt. Staat het symbool voor erkenning, waardering of een plek waar vrienden elkaar in alle hartelijkheid ontmoeten en de ruimte gunnen om de talenten te ontplooien?
Toen Justinas verhuisde naar Maastricht, schonk hij het schilderijtje ‘De Abdij van Egmond-Binnen’, geschilderd door zijn vader, aan de communiteit van Wittem als teken van vriendschap en dank. 

 

Marianne DebetsÂ