“Wij vinden dat Petrus Donders een plaats verdient in de rij van grote redemptoristen” schreef pater Henk Erinkveld in het openingsartikel van deze reeks portretten. 
Op 13 december 2011 ben ik als vicepostulator van de Causa (= zaak) van de Zalige Petrus Donders benoemd door pater Marrazzo, de generaal postulator van de redemptoristen in Rome. De hoop was dat ik snel het wonder zou opsporen dat de heiligverklaring van Petrus Donders, en daarmee zijn opname ‘in de rij van grote redemptoristen’, mogelijk zou maken. Voor die functie was ik gevraagd, omdat ik al jaren de jaarlijkse kapittelzittingen van de redemptoristen notuleer. Ze wisten dat ik goed thuis was in het kerkelijk recht en kennen mij als vasthoudend. 

Hindernissen
Ik moet toegeven dat Petrus Donders mij tot dan toe helemaal niets zei. Ik voelde mij vooral geroepen om als kerkjurist meldingen te onderzoeken van mogelijk onverklaarbare genezingen; en daarvan lagen er destijds een paar dossiers te wachten. Daarnaast begon ik mij langzaam in het leven en werken van Petrus Donders en de bestaande devotie in te werken. 
Hij begon voor mij te leven. Tegelijk ontdekte ik ook hindernissen op de weg naar een heiligverklaring. Zo wordt een genezing in Nederland door artsen bijna altijd toegeschreven aan een behandeling, al was die nog zo minimaal. Soms wordt zelfs medewerking aan een onderzoek om principiële redenen geweigerd. Dat vergemakkelijkt het vinden van een wonder niet. 
Aan de andere kant zijn sommige gelovigen zo vast ervan overtuigd dat zij een wonder hebben ondergaan, dat zij maar moeilijk kunnen aanvaarden dat de ervaren genade niet voldoet aan de criteria voor een wonder. Ook was het voor mij als betrekkelijke nieuwkomer moeilijk om ruimte voor nieuwe initiatieven te vinden. 

Van wie is ‘van ons’?
Petrus Donders werd beleefd als een ‘lokale heilige’ (dus een zalige) die men niet graag met de hele wereld wilde delen – terwijl er toch uit Tilburg een mens, priester, religieus is voortgekomen die er juist van en voor iederéén is en publieke kerkelijke verering in de héle, universele Kerk, dus een heiligverklaring verdient. In de zaak van Petrus Donders is extra bijzonder, dat er twee plekken op de wereld zijn waar hij als ‘van ons’ wordt geëerd: Tilburg en Suriname. 
Om ook het overzeese deel van het leven en werken van Petrus Donders te leren kennen, ben ik in 2013 daarheen gereisd. Dat was niet zo’n grote stap als voor Petrus Donders in 1842, maar voor mij wel de eerste ervaring met de tropen. Het was een verrijkende reis en heeft mijn waardering voor de inzet en volharding van Petrus Donders zeer vergroot. 
Vlak na mijn terugkomst overleed mijn zeer gewaardeerde voorganger, pater Ignace Dekkers, die voor mij nog de correspondentie met de generaal postulator had vertaald. Ik zag mij genoodzaakt om mijn passieve kennis van het Italiaans actief te maken. Zo ontdekte ik, dat er in Rome jaarlijks een cursus was voor mensen die betrokken zijn bij heiligverklaringsprocessen. 

 

Theologie, geschiedenis en kerkrecht
Ik heb deze boeiende, intensieve cursus van bijna vijf maanden over drie jaar verdeeld mogen volgen. De ongeveer honderd deelnemers komen van overal van de wereld en zijn bijna allemaal bezig met een net begonnen heiligverklaringsproces: het onderzoek naar de deugden van een ‘Dienaar Gods’. Het theologische en het historische deel van de cursus bood veel nieuwe informatie. Van het derde, kerkrechtelijke deel was voor mij natuurlijk vooral het stuk over het onderzoek naar een mogelijk wonder het meest interessant. 
Het is indrukwekkend, maar ook een beetje zorgwekkend hoe serieus zo’n onderzoek wordt aangepakt: de kans om het wonder te vinden dat nodig is voor de heiligverklaring van Petrus Donders, is nogal gering als artsen, zoals gezegd, een genezing altijd herleiden tot een ondergane behandeling. En genezing van bijvoorbeeld psychosomatische ziektes wordt door de congregatie voor de zalig- en heiligverklaringen al helemaal niet in behandeling genomen. 
Dan is het de kunst om zelf de moed en de hoop niet te verliezen op het vinden van het wonder, en mensen te blijven aansporen om mogelijk onverklaarbare genezingen te melden, want zonder enig onderzoek zal het wonder nooit worden gevonden. Dat zou jammer zijn, want Petrus Donders verdient zeker een plek in de rij van grote redemptoristen.

Het is ook niet leuk om al die aanvragers van een relikwie van Petrus Donders, tot uit de Filippijnen en Brazilië, te moeten uitleggen dat zij die niet kunnen gebruiken voor publieke kerkelijke cultus, maar alleen voor private verering, omdat Petrus Donders ‘slechts’ zalig en (nog) niet heilig is. Voor hen is de inzet van Petrus Donders voor zieken en armen een voorbeeld; hij inspireert sommigen zelfs om priester of redemptorist te worden. 

Volharding
Om de kans op het vinden van een wonder te vergroten, werk ik de laatste jaren vooral aan de bekendmaking van het leven en werken van Petrus Donders en aan de bevordering van de devotie tot hem, niet alleen in Nederland, maar ook internationaal. Het doet daarom deugd, dat er, net nadat enkele teksten over Petrus Donders een bejaardenhuis in Noord-Italië hebben bereikt, op 14 januari jl. ineens ook een artikel in de Osservatore Romano verscheen en een Italiaanse redemptorist een flitsende compilatie maakte van beeldmateriaal dat hij op internet heeft gevonden. 
Over Italianen gesproken: De Italiaanse gemeenschap in de regio waar ik woon, houdt sinds kort haar vieringen in de kerk in Warmond, bij Leiden, die 15 jaar na het vertrek van Petrus Donders werd gebouwd tegenover de kerk waar hij kort kapelaan was. De eerste viering op deze nieuwe locatie  bracht voor mij na tien jaar vicepostulatorschap nog een verrassing: de koster toonde mij een heel bijzondere relikwie die de parochie heeft: een hele spijker uit de eerste doodskist! 
Zo blijft dit nog steeds een boeiende causa. De volharding die Petrus Donders heeft getoond in zijn leven en werken, is voor mij een bemoedigend voorbeeld om door te gaan, uit een van de eerste lessen in Rome wetende, dat ‘de Kerk’ geen haast heeft inzake heiligverklaringen, want heiligen zijn geen kortstondige helden, maar zijn bedoeld als voorbeelden voor alle mensen tot in eeuwigheid…