Gerardus Magazine 2021-6

2021-6

Kijken is een kunst

Graansilo’s verdwijnen, broden en vissen blijven

Op een zondagochtend hoorde ik toevallig het radioprogramma ‘Buitenkunst’. Sinds musea vanwege de coronacrisis gesloten zijn, exposeren kunstenaars steeds vaker buiten in de natuur of staat bestaande kunst in de natuur veel meer in de schijnwerpers. Want mensen hebben toch behoefte aan kunst en cultuur. 

In ‘Buitenkunst’ werd Johnny Beerens, een Nederlandse kunstenaar die in Breskens woont, geïnterviewd. Hij vertelde over zijn monumentale kunstwerk ‘Broden en Vissen’ op de wand van de graansilo in de haven van Breskens. Veel mensen leggen direct een link met het bijbelse verhaal over de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging. Johnny Beerens zelf zegt dat er voor hem vooral een verbinding ligt met de graansilo aan de haven en met de bevolking die leeft van landbouw en visserij. 

‘Broden en vissen’ 1997; Johnny Beerens 1966; foto: Peter Nicolai.

De gemeente heeft enkele jaren geleden een nieuw bestemmingsplan ontworpen voor het havengebied in Breskens. Er komen aan de waterkant appartementen en een woontoren. Daarvoor moet de blikvangende graansilo wijken. De kunstenaar speelde even met de gedachte om zijn kunstwerk in honderdduizend stukjes te knippen en onder de inwoners van Breskens te verdelen.

Hij is ervan teruggekomen. Er is nu voor het kunstwerk ‘Broden en Vissen’ een nieuwe bestemming gevonden Het wordt zorgvuldig van de graansilo afgehaald, gerestaureerd en in de Zevenaarhaven in Terneuzen geplaatst. Daarmee blijft het kunstwerk bewaard, want het heeft voor de kunstenaar eeuwigheidswaarde. Het staat voor hem voor de kringloop van het leven, de afhankelijkheid van de vruchten van de aarde en van de zee, maar ook de soms bedreigende oerkrachten van de natuur.

De ‘Broden en de Vissen’ zijn heel realistisch geschilderd. Daarmee probeert de kunstenaar zijn intense levens­ervaringen voor iedereen zichtbaar en tastbaar te maken. Het kunstwerk moet dan ook niet zomaar ‘ergens’ staan, vindt hij. Het verdient een plek waar mensen samenkomen en waar gewerkt wordt. Een plek waar mensen in hun vrije tijd van het water, de lucht, de zon en de wind genieten. Maar ook waar mensen aan de vernietigende kanten van de natuur herinnerd worden.

Prijzenswaardig is de vasthoudendheid van Johnny Beerens om jarenlang in gesprek te blijven met een overheid, om niet slechts voorrang te geven aan het nuttige en functionele in onze samenleving: het bouwen van woningen. Maar ook om oog te blijven houden voor datgene waar mensen van leven; symbolisch uitgedrukt in brood en vis. Zij verwijzen naar een geschiedenis van een bevolking, naar het leven van vandaag, maar zeker ook naar de toekomst van veel jongeren in deze streek. 

 

Zie ook: www.johnnybeerens.nl

Marianne DebetsÂ