Vooropgesteld, het Weesgegroet en het Onze Vader zijn werkelijk prachtige gebeden. Het is gewoon een plezier om ze te bidden: Wees gegroet Maria, vol van genade, de Heer is met U…
Onze Vader, die in de hemel zijt, Uw naam worde geheiligd…

 

Moedermelk
Ofschoon van het Paternoster wordt gezegd dat de woorden door Jezus zelf aan ons zijn gegeven en het ook nog eens het meest gebeden gebed is van de christenen, heb ik – als er gekozen zou moeten worden – toch een grote voorkeur voor het Weesgegroet. Dit is echt cultureel bepaald. Met het Weesgegroetje ben ik veel intensiever opgegroeid dan met het Onze Vader.

Dat komt omdat het me bijna met de moedermelk is ingegeven, terwijl ik het Onze Vader pas later van buiten leerde. Mijn moeder was tot in haar diepste vezels een fan van Maria en dat heb ik van haar overgenomen – en met plezier. Maar desondanks heb ik het Weesgegroet ook ooit moeten leren. 

Het duurt altijd even om iets wat je van buiten hebt geleerd, uit het geheugen tevoorschijn te toveren. Een goed voorbeeld daarvan is de taal die je spreekt. Mijn moederstaal was het Brabantse dialect; het Nederlands maakte ik me pas later eigen. Als ik een diepe emotie, veelal liefde en verdriet, uit wil drukken, dan grijp ik automatisch terug op het dialect, omdat ik niet eerst na hoef te denken over welke woorden ik in het Nederlands zou gebruiken. In het dialect is een intens gevoel in no time in woorden omgezet.

 

Recht uit het hart
Zo is dat ook met het schietgebedje. De definitie die ik aan het schietgebedje geef, is een gebed dat ineens in je opwelt zonder er over na te hoeven denken zoals met het aangeleerde Weesgegroet en Onze Vader. Het bidden van een schietgebedje voelt hetzelfde als een liefdesverklaring of een gevoel van rouw en verdriet. Omdat een schietgebedje recht uit het hart komt, is een schietgebedje het gebed dat volgens mij Onze-Lieve-Heer als eerste oppikt. 

Het is ook een gebed als de hulp van Onze-Lieve-Heer als het ware direct en zelfs à la seconde is gewenst. Zo van: ‘Lieve Heer, schiet asjeblieft een beetje op! Help! Een mens in nood!’ 
In september en oktober wordt in het zuiden van Nederland de bevrijding gevierd. Toen dat oorlogsgeweld er aan kwam met beschietingen, verwoestingen, dood en verderf is er onnoemelijk veel gebeden. Met name het Weesgegroet is in het zuiden veel tot Maria gericht. 

 

Afweergeschut
Maar er was een gebed dat dit prachtige eerbetoon aan Maria overstemde en dat was een schietgebedje. De Duitsers waren dan wel verjaagd uit het zuiden, dat wilde niet zeggen dat daarmee het oorlogsleed was verdreven. De Duitsers vuurden ‘Vliegende Bommen’, de VI’s en de VII’s, af op Antwerpen en Londen. Onderweg naar hun doel vielen die dingen overal uit de lucht. Ze zaaiden dood en verderf. Tegen dit nieuwe, geavanceerde oorlogstuig was geen antiwapen gewassen. Gelukkig was er het schietgebedje. Als zo’n gruwelijk ding overkwam, baden de mensen: ‘Onze Lieve Vrouwke, geef ’m nog een douwke’.

Zonder overdrijving kan je stellen dat dit schietgebedje miljoenen keren is opgeweld uit het hart van mensen die in nood verkeerden. Het werd zoveel gebeden, dat de Brabanders vreesden dat Onze-Lieve-Heer niet op alle plaatsen tegelijk in kon grijpen. Kon hij de plaatsen waar ingrijpen gewenst was wel allemaal uit elkaar houden? Dat deed de mensen besluiten aan dat schietgebedje plaatsbepalingen te koppelen, zoals in Bergen op Zoom en omgeving:
Onze-Lieve-Vrouwke, geef ’m nog een douwke
En haal ’m boven de zee maar naar benee.

En in Vught:
Onze-Lieve-Vrouwke, geef ’m nog een douwke
En haal ’m voorbij Vught maar uit de lucht.

De Tilburgers riepen de extra hulp in van Peerke Donders, hun in die stad geboren held, die weliswaar nog zalig moest worden verklaard, maar al wel als een heilige werd gezien:
Onze-Lieve-Vrouwke, geef ’m nog een douwke
Zalig Peterke, geef ’m nog een meterke…