Op een donkere avond in de regentijd, tijdens een hoosbui, kon ik niet verder: de altijd droge wadi was een wilde stroom geworden. Ik moest een mis gaan lezen in een schooltje aan de overkant en wist niet goed wat te doen, al zou er waarschijnlijk niemand naar de dienst komen. 
Ondanks de donkerte had Joaõ Biluca me van verre opgemerkt en vanuit zijn huis schreeuwde hij me toe dat het levensgevaarlijk was om te proberen over te steken. Ik moest maar in zijn huis afwachten totdat de regen wat zou ophouden. Dankbaar ging ik naar zijn huis en aan de keukentafel ontspon zich een gesprek dat me altijd is bijgebleven. 

Opgelicht
João was hier in Oitizeiro geboren. Zijn ouders hadden nauwelijks hun gezin kunnen onderhouden van de opbrengsten op deze kleine boerderij. Hoewel hij hun moeilijkheden zag, was hij verzot op het landleven en vooral op alles wat met veeteelt te maken had. Bijna als vanzelf kwam hij in de veehandel terecht: een koe ophalen, die elders doorverkopen, de eigenaar zijn geld uitbetalen en zelf het verschil houden als winst. Dat ging hem steeds beter af. 
Toen João net getrouwd was, stonden er veertig koeien in zijn kraal. Iedereen in de streek stelde een groot vertrouwen in hem. Heel die kudde voerde hij in een keer naar de stad Santa Luzia en droeg ze over aan de opkoper. 
Bij koehandel krijg je nooit direct uitbetaald, doorgaans een maand of twee later. Deze keer bleef het lang verdacht stil en toen hij naar de stad toog om zijn geld op te halen, trof hij de opkoper met al zijn hebben en houden op een vrachtwagen om te vluchten naar São Paulo. João kon nog een ijskast en een televisie van die wagen afhalen, maar dat was niets in vergelijking met de waarde van de geleverde 
koeien. 

Bakstenen
Terug thuis wist hij niet hoe de boeren die hem koeien hadden geleverd onder ogen te komen. Elk van zijn schuldeisers had een promesse gekregen: een documentje waarop stond hoeveel de schuld was, de waarde van de koeien die ze hem toevertrouwd hadden. Even kwam het nog in hem op om hetzelfde te doen als de man uit Santa Luzia, wegvluchten, maar daar zag hij al snel vanaf. Zijn vader had hem sterke principes van eerlijkheid meegegeven. 
Er moest nu dus op een andere manier geld verdiend worden en daarvoor lagen er mogelijkheden in de mooie rode klei van de rivierbedding. Hiermee konden bakstenen gemaakt worden en met het verdiende geld was het mogelijk iedereen zijn schulden te betalen. 
Met veel opoffering verdiende hij het geld om zijn arbeiders te betalen, zijn jonge gezin te onderhouden en kleine termijnen van zijn schuld af te lossen. João werkte jaren aan één stuk door. Vol trots zei hij me dat het hele dorp Santo André, met zijn bakstenen was gebouwd. 

De laatste schuldeiser
Na zeven jaar was er nog maar één schuldeiser, die betaald moest worden: Renato Ribeiro Roma. Dat was een bijzondere man. 
Toen de pastoor enkele jongetjes in de kerktoren had neergezet om met hun katapulten de duiven, die het hele gebouw bevuilden, dood te schieten was deze, hoewel hij nooit in de kerk kwam, in grote woede ontstoken en met een getrokken revolver naar de pastorie gegaan. De zielenherder was gedwongen om enkele weken zijn toevlucht nemen in het huis van de bisschop totdat ‘het stof wat was gaan liggen’, een feit dat zelfs de krant haalde. Renato meende dat ook dierenleven gerespecteerd moest worden. 
Op een marktdag in het dorp vertelde João hem dat zijn geld binnen een paar dagen klaar zou liggen in zijn huis. Op zondag ging Renato naar de boerderij en sprak met João over wat er was gebeurd. Hoe waren de stenen gemaakt en waar kwam de klei vandaan? Hij wilde de winplaats zelf zien. 
Ze gingen samen naar de rivier en João toonde hem een enorm gat waar de klei was gewonnen. Renato keek peinzend toe. Langzaam tastte hij in zijn zak en haalde er de promesse uit. Hij wierp nog een laatste blik op de plek die zeven jaar lang had gediend om het schuldgeld te verdienen, scheurde vervolgens het papiertje stuk en gooide de snippers op de bodem van het gat. Voor hem had João zijn schuld al lang betaald.